امروزه استفاده از مکمل­ها برای بهبود ضریب تبدیل موادغذایی و کاهش تلفات مزرعه­های پرورش دام و طیور رواج زیادی یافته است. از این میان مکمل­های گیاهی به دلیل کم بودن عوارض جانبی برای خود حیوان و عملکرد بسیارخوب مورد اقبال بیشتری واقع شده است. استفاده از مکمل ضد­ استرس کوپال در مزرعه­ پرورش مرغ گوشتی آرین پرور، در یکی از دو سالن 20000 قطعه­ای که شرایط یکسان از نظر تغذیه و مدیریتی قرار داشتند،  باعث کاهش تلفات به میزان 4 درصد کمتر از سالنی بود که این مکمل در آن استفاده نشده بود. بنابر یافته­های ما، استفاده از این مکمل در سالن­های پرورش مرغ گوشتی می­تواند مفید باشد و در نهایت باعث افزایش سود این واحدها شود.

مقدمه پروژه مکمل مرغ گوشتی یزد

   استفاده از مکمل­ها در مزارع پرورش دام و طیور به خصوص مرغ گوشتی از گذشته رواج داشته است و این مکمل­ها از راه­های مختلف باعث کاهش ضریب تبدیل می­شده­اند. برای مثال استفاده از آنتی­بیوتیک­هایی مانند ویرجینیامایسین برای بهبود جمعیت میکروبی مفید روده­ای و بهبود رشد استفاده می­شد که به دلیل بروز مقاومت­های میکروبی استفاده از این آنتی بیوتیک­ها به این منظور در مزارع منسوخ شده است. یکی دیگر از مکمل­هایی که برای جوجه مرغ گوشتی استفاده می­شود، پروبیوتیک­ها هستند. این­ها باکتری­های مفیدی هستند که بدن به آن­ها نیاز دارد و با جایگزین شدن در دستگاه گوارش و اشغال گیرنده­ها، از کلونیزه شدن باکتری­های بیماری­زا مانند سالمونلا جلوگیری می­کنند و از این طریق بر رشد پرنده مؤثر است. از مکمل­های دیگری که استفاده می­شوند، مکمل­های گیاهی هستند که هرکدام از راه­های گوناگون، برحسب نوع ماده­ی مؤثره­، باعث کاهش تلفات و ضریب تبدیل می­شوند. در این مطالعه از مکمل گیاهی ضد­استرس کوپال در یک مزرعه 40000 قطعه­ای مرغ گوشتی واقع در روستای چاهوک از توابع دهستان زردین استفاده شده است و اثرات آن مورد بررسی قرار گرفته­است.

مواد و روش­کار

    مزرعه­ی آرین­پرور، با ظرفیت 40هزار قطعه مرغ­ گوشتی است و دارای دو سالن 20هزار قطعه­ای با شرایط یکسان مدیریتی از جمله تهویه می­باشد. برای یک دوره­ ی پرورش از مکمل ضد­استرس کوپال به میزان 5 کیلو در تن دان، برای یکی از سالن­های خود استفاده کرد و دیگری را به عنوان گروه کنترل نگه­داشت، که همه­ی شرایط پرورش به جز استفاده از مکمل در دان، با سالن مجاور یکی بوده­است.

نتایج پروژه مکمل مرغ گوشتی یزد

    سالنی که در آن از مکمل ضد­استرس کوپال استفاده شده بود، 14% در حالی که سالن کنترل دارای 18% تلفات(4% تلفات کمتر) یعنی 600 جوجه به ازای 20هزار قطعه، در زمان بارگیری بیشتر از سالن مجاور جوجه داشته است. علاوه بر این میانگین وزن سالن تیمار 2610 گرم بود، درحالی که سالن کنترل دارای میانگین وزن 2520 گرم شد یعنی حدود 90گرم وزن­گیری بیشتر. وازدگی نیز در سالن تیمار در زمان بارگیری حداقل بود. همچنین با توجه به درگیری گله به آنفلوآنزا در طول دوره، میزان مصرف داروی کمتر و تلفات کمتری نیز داشته است. همه­ی موارد بالا نشان­دهنده­ی آن است که ضریب تبدیل نیز در سالنی که مکمل مصرف کرده­است، کاهش یافته است. 8/1 برای سالن تیمار، در مقابل 85/1 برای سالن کنترل گواه مصرف دان کمتر و وزن­گیری بیشتر دارد.

   اگر بخواهیم میزان وزن جوجه­هایی که در زمان بارگیری در گروه تیمار بیشتر از گروه کنترل بوده­است و سود ناشی از آن را محاسبه کنیم به اعداد زیر می­رسیم. (در صورتی که از وازدگی ناچیز در زمان بارگیری صرف نظر کنیم.)

سالن تیمار: 17200×2.610=44892 کیلوگرم

سالن کنترل: 16400×2.520=41328 کیلوگرم

 اختلاف میزان جوجه­ی بارگیری شده: 44892 -41328=3564 کیلوگرم

       کل مکمل استفاده شده در طول دوره، 7 تن بود. که به قرار کیلویی 20 هزار تومان (قیمت در سال 1400)، هزینه­ی مکمل در طول دوره، 14 میلیون تومان شد. پس میزان سود بیشتر سالن تیمار نسبت به کنترل به این گونه محاسبه می­شود.

3564×27000=96228000   تومان

96228000- 14000000=82228000   تومان

با توجه به داده­های بالا نتیجه می­گیریم استفاده از این مکمل در طول دوره­ پرورش جوجه گوشتی، باعث افزایش سوددهی واحد پرورشی خواهد ­شد.

خلاصه گزارش پروژه مکمل مرغ گوشتی

استفاده از مکمل مرغ گوشتی کوپال در یزد آرین پرور: تحت نظارت دکتر رنجبر

مشخصات اجرا:

-پرنده مورد مطالعه: مرغ گوشتی

-محل اجرا: یزد، مزرعه پرورش مرغ گوشتی آرین پرور

-طول دوره پرورش: 50 روز

-تعداد جوجه مورد بررسی: 20000 قطعه (20000 قطعه شاهد)

-درصد استفاده مکمل: 0.5 درصد

خلاصه نتایج: نسبت سود به هزینه 5/8

میزان تلفات: 4% تلفات کمتر؛ 600 جوجه بیشتر​

افزایش وزن: 90 گرم وزن گیری بیشتر​

بهبود شاخص های بهره وری: